Μύθοι και Αλήθειες για Σπουδές και Καριέρα

Οι επιλογές που κάνουν οι νέοι σήμερα σχετικά με τις σπουδές και την επαγγελματική τους πορεία συχνά καθορίζονται από αντιλήψεις και πεποιθήσεις που έχουν καλλιεργηθεί μέσα στην οικογένεια, το σχολείο ή ακόμα και από την ευρύτερη κοινωνία. Αυτές οι αντιλήψεις, πολλές φορές, βασίζονται σε μύθους ή/και στερεότυπα που επηρεάζουν σημαντικά τις αποφάσεις τους, οδηγώντας κάποιες φορές σε μη σχετικές επιλογές ή περιορίζοντας τις δυνατότητές τους. Για παράδειγμα, πολλοί πιστεύουν πως η επιλογή της πρώτης σχολής που θα ακολουθήσει κάποιος «κλειδώνει» για πάντα την επαγγελματική του πορεία, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα.

Το παρόν άρθρο έχει ως κύριο στόχο να αναλύσει και να αποδομήσει τις συνηθέστερες στερεοτυπικές αντιλήψεις για τις σπουδές και την καριέρα στην Ελλάδα. Σκοπός είναι να βοηθήσει τους εφήβους μας να κατανοήσουν καλύτερα τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς εργασίας και να προσεγγίσουν με μεγαλύτερη ευελιξία και αυτοπεποίθηση τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους αποφάσεις. Επιπλέον, θα αναδειχθεί η σημασία της διαρκούς εκπαίδευσης και της προσωπικής ανάπτυξης ως βασικών παραγόντων για την επαγγελματική επιτυχία και ευτυχία. Το άρθρο στοχεύει επίσης στο να προσφέρει εργαλεία και πρακτικές συμβουλές προς γονείς και εκπαιδευτικούς, ώστε να στηρίξουν τους νέους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων με ενημερωμένο και αποτελεσματικό τρόπο.

Δείτε εδω: Παρουσίαση των κυριότερων σημείων

1. Μύθοι και Αλήθειες για τις Σπουδές

1.1 Μύθος: «Η επιλογή της σχολής καθορίζει την επαγγελματική σου πορεία»

Πολλοί μαθητές και γονείς πιστεύουν ότι η αρχική επιλογή σχολής είναι καθοριστική και μη αναστρέψιμη για την επαγγελματική σταδιοδρομία. Αυτή η αντίληψη μπορεί να προκαλέσει σημαντική πίεση και άγχος, καθώς φαίνεται να μην αφήνει περιθώρια για μελλοντική αλλαγή.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι διαφορετική και πιο αισιόδοξη. Οι σημερινές συνθήκες απαιτούν ευελιξία και συνεχή προσαρμογή. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες για αλλαγή καριέρας μέσω μετεκπαίδευσης, εξειδικευμένων σεμιναρίων, πρακτικής εμπειρίας και μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Αρκετοί επαγγελματίες διαπιστώνουν ότι μια δεύτερη ευκαιρία ή μια αλλαγή κατεύθυνσης μπορεί να οδηγήσει σε μια επιτυχημένη και ικανοποιητική επαγγελματική ζωή.

1.2 Αλήθεια: «Η συνεχής εκπαίδευση είναι απαραίτητη»

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές συμβαίνουν ραγδαία. Έτσι, η διά βίου εκπαίδευση και η προσαρμοστικότητα δεν αποτελούν πλέον πολυτέλεια, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την επαγγελματική επιτυχία και ευημερία.

Υπάρχουν πολλά προγράμματα επιμόρφωσης και επανεκπαίδευσης που μπορούν να αξιοποιηθούν από νέους και ενήλικες. Τέτοια προγράμματα προσφέρονται από Πανεπιστημιακά Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, τον ΕΟΠΠΕΠ, το ΕΚΔΔΑ καθώς και μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων, δίνοντας τη δυνατότητα συνεχούς ανανέωσης των γνώσεων και δεξιοτήτων.

1.3 Μύθος: «Το πτυχίο είναι αρκετό για επαγγελματική επιτυχία»

Παρά το γεγονός ότι ένα πανεπιστημιακό πτυχίο αποτελεί σημαντικό εφόδιο, δεν είναι αρκετό για να εγγυηθεί την επιτυχία στην αγορά εργασίας. Η σύγχρονη πραγματικότητα απαιτεί ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων, καλή δικτύωση, εργασιακή εμπειρία και ανάπτυξη προσωπικών χαρακτηριστικών, όπως η ευελιξία και η επικοινωνία.

1.4 Μύθος: «Οι σπουδές σε δημοφιλείς σχολές εξασφαλίζουν άμεσα εργασία»

Πολλοί μαθητές και μαθήτριες πιστεύουν ότι η φοίτηση σε δημοφιλείς σχολές με υψηλές βάσεις εξασφαλίζει εύκολα και γρήγορα εργασία. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι η αγορά εργασίας είναι δυναμική και οι ευκαιρίες απασχόλησης εξαρτώνται πολύ και από τις δεξιότητες, την εμπειρία και την προσαρμοστικότητα του κάθε ατόμου και όχι μόνο από τον τίτλο του πτυχίου του.

1.5 Μύθος: «Πρέπει να επιλέξεις σχολή σύμφωνα με τις επιθυμίες των γονιών σου»

Πολλοί και πολλές επηρεάζονται έντονα από τις προσδοκίες των γονιών τους κατά την επιλογή σπουδών, πιστεύοντας ότι η συμμόρφωση με τις οικογενειακές επιθυμίες θα φέρει επιτυχία. Αντιθέτως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι σημαντικό η επιλογή να αντανακλά τα προσωπικά ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες του ίδιου του μαθητή, καθώς έτσι ενισχύεται η εσωτερική κινητοποίηση και αυξάνονται οι πιθανότητες μιας ικανοποιητικής καριέρας.

2. Μύθοι και Αλήθειες για την Καριέρα

2.1 Μύθος: «Το επάγγελμα πρέπει να είναι το πάθος σου»

Πολλοί πιστεύουν ότι το κλειδί για την επαγγελματική επιτυχία είναι αποκλειστικά η επιλογή ενός επαγγέλματος που αντανακλά το πάθος τους. Αν και το πάθος αποτελεί σημαντικό κίνητρο, είναι εξίσου σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι ρεαλιστικές επιλογές που προσφέρει η αγορά εργασίας. Η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η απόκτηση πολλαπλών δεξιοτήτων μπορούν να είναι εξίσου καθοριστικές για την επιτυχία και την προσωπική ευτυχία σε ένα αβέβαιο εργασιακό περιβάλλον.

Για παράδειγμα, ένας νέος μπορεί να αγαπά ιδιαίτερα τη μουσική ή την τέχνη, αλλά παράλληλα να αξιοποιήσει δεξιότητες στον προγραμματισμό και να εξελιχθεί επαγγελματικά ως προγραμματιστής εφαρμογών μουσικής ή ψηφιακός καλλιτέχνης, συνδυάζοντας πάθος και ρεαλισμό.

2.2 Αλήθεια: «Η αγορά εργασίας είναι απαιτητική και αλλάζει συνεχώς»

Η σύγχρονη αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από δυναμικότητα και συνεχείς μεταβολές, κυρίως λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων. Νέα επαγγέλματα, όπως ο Ειδικός Κυβερνοασφάλειας (Cyber Security Specialist) ή ο Σύμβουλος Ψηφιακού Μάρκετινγκ (Digital Marketing Specialist), έχουν δημιουργηθεί λόγω των αυξημένων αναγκών σε ψηφιακές δεξιότητες, προσφέροντας υψηλή ζήτηση και δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat, η συνεχής αναβάθμιση δεξιοτήτων και η προσαρμοστικότητα είναι πλέον απαραίτητες προϋποθέσεις για επιτυχημένη σταδιοδρομία.

2.3 Μύθος: «Η επιτυχία έρχεται γρήγορα αν είσαι καλός»

Η αντίληψη ότι η επαγγελματική επιτυχία είναι εύκολη και γρήγορη για όσους διαθέτουν ταλέντο ή ικανότητες μπορεί να δημιουργήσει εσφαλμένες προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, η επιτυχία είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, υπομονής, στρατηγικής σκέψης, συνεχούς προσπάθειας, δικτύωσης και αξιοποίησης ευκαιριών που παρουσιάζονται.

2.4 Μύθος: «Μόνο ορισμένα επαγγέλματα προσφέρουν επαγγελματική καταξίωση»

Μια κοινή παρανόηση είναι ότι η καταξίωση και η επαγγελματική επιτυχία έρχονται μόνο μέσα από συγκεκριμένα επαγγέλματα όπως γιατρός, αρχιτέκτονας ή δικηγόρος. Στην πραγματικότητα, η επαγγελματική επιτυχία εξαρτάται πολύ περισσότερο από την προσωπική ικανοποίηση, τη δημιουργικότητα και την ποιότητα της εργασίας που προσφέρει κάποιος, ανεξαρτήτως του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται.

Για παράδειγμα, επαγγέλματα όπως οι ειδικοί στην Κυβερνοασφάλεια (Cyber Security Specialists) ή οι σύμβουλοι Ψηφιακού Μάρκετινγκ που αναφέρθηκαν,  έχουν αυξημένη ζήτηση στην αγορά εργασίας, προσφέρουν πολύ καλές προοπτικές εξέλιξης και ανταγωνιστικό εισόδημα, παρόλο που πριν μερικά χρόνια δεν ήταν ευρέως γνωστά ή δημοφιλή.

3. Αλήθειες που δεν λέγονται συχνά

3.1 Ο ρόλος της αυτογνωσίας και του προσωπικού οράματος

Η ουσιαστική διερεύνηση των προσωπικών κινήτρων, των ταλέντων και των κλίσεων είναι ζωτικής σημασίας. Πολλές φορές παραβλέπεται η σημασία της ισορροπίας ανάμεσα στο πάθος και στις πραγματικές ευκαιρίες που προσφέρει η αγορά εργασίας. Η αυτογνωσία επιτρέπει στους νέους να κάνουν συνειδητοποιημένες επιλογές και να δημιουργήσουν ένα προσωπικό όραμα που να αντανακλά την ταυτότητά τους.

3.2 Η συνεχής εκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων

Η επαγγελματική εξέλιξη δεν τελειώνει με την απόκτηση του πρώτου πτυχίου. Ίσως μάλιστα, τότε να ξεκινά!  Η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, η παρακολούθηση σεμιναρίων, οι πιστοποιήσεις και η διαρκής μάθηση αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για να παραμείνει κανείς ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας.

3.3 Η ισορροπία ανάμεσα σε προσωπική ζωή και καριέρα

Η επιτυχία δεν περιορίζεται στα επαγγελματικά ή οικονομικά επιτεύγματα. Η πραγματική ευημερία περιλαμβάνει επίσης την ψυχική υγεία, τις υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, την οικογενειακή ισορροπία και τον προσωπικό χρόνο. Η υπερβολική εργασία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας και έντονο στρες. Είναι σημαντικό να υπάρχει ενεργή μέριμνα για μια ισορροπημένη ζωή που θα οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη επιτυχία και ευτυχία.

3.4 Η αποτυχία μπορεί να είναι πολύτιμη εμπειρία

Συχνά η αποτυχία παρουσιάζεται ως κάτι που πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία, προκαλώντας φόβο και δισταγμό στους νέους. Στην πραγματικότητα, όμως, οι αποτυχίες είναι αναπόσπαστο μέρος της μάθησης και της προσωπικής εξέλιξης. Κάθε αποτυχία μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό μάθημα που ενισχύει την αυτογνωσία, την ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα προσαρμογής σε δύσκολες καταστάσεις. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι η ικανότητα να αξιοποιούνται αυτές τις εμπειρίες για να γίνουμε καλύτεροι ή/και καλύτερα προετοιμασμένοι για το μέλλον.

4. Ο Ρόλος του Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στις αποφάσεις των νέων για το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό τους μέλλον. Συχνά, καλούνται να λάβουν καίριες αποφάσεις χωρίς να έχουν πλήρη και σωστή εικόνα των πραγματικών απαιτήσεων και προοπτικών που υπάρχουν στην αγορά εργασίας. Η έλλειψη αυτής της πληροφόρησης μπορεί να οδηγήσει σε επιλογές που δεν ανταποκρίνονται ούτε στις προσδοκίες τους ούτε στις δυνατότητές τους.

Οι Σύμβουλοι Σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια στους νέους και στις οικογένειές τους. Τα τεστ δεξιοτήτων και κλίσεων που διενεργούν μπορούν να δώσουν μια ξεκάθαρη εικόνα για τα προσωπικά χαρακτηριστικά, τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των νέων, βοηθώντας τους να επιλέξουν κατευθύνσεις που πραγματικά τους ταιριάζουν. Γενικά, οι συνεδρίες συμβουλευτικής παρέχουν την ευκαιρία για βαθύτερη κατανόηση των δυνατοτήτων και των προσωπικών στόχων του κάθε ατόμου, βοηθώντας τους νέους να λάβουν συνειδητές και πληροφορημένες αποφάσεις.

Τέλος, σημαντικό εργαλείο αποτελούν οι ενημερωτικές εκδηλώσεις, όπως οι «Ημέρες Καριέρας», που προσφέρουν την ευκαιρία στους νέους να έρθουν σε επαφή με επαγγελματίες, να μάθουν για τις πραγματικές απαιτήσεις της αγοράς και να αποκτήσουν ρεαλιστική εικόνα για τις ευκαιρίες που προσφέρει κάθε κλάδος.

5. Σκέψεις για Μαθητές / Μαθήτριες και Γονείς

Η διαδικασία επιλογής εκπαιδευτικής κατεύθυνσης και επαγγελματικής σταδιοδρομίας είναι ένα σημαντικό βήμα στη ζωή κάθε νέου ανθρώπου και απαιτεί προσοχή και ενημέρωση. Παρακάτω παρατίθενται πρακτικές συμβουλές που μπορούν να διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία:

• Έρευνα αγοράς εργασίας: Είναι σημαντικό οι μαθητές και οι γονείς τους να ενημερώνονται διαρκώς για τη ζήτηση και τις προοπτικές των διαφόρων επαγγελματικών κλάδων. Η καλή πληροφόρηση βοηθά στη λήψη ρεαλιστικών και αποτελεσματικών αποφάσεων.
• Απόκτηση πρόσθετων δεξιοτήτων: Εκτός από το βασικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο, είναι απαραίτητο  να καλλιεργούνται και επιπλέον δεξιότητες όπως οι ψηφιακές γνώσεις, η επικοινωνία, η ομαδικότητα, η δημιουργικότητα και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Αυτές οι δεξιότητες ενισχύουν σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας στην αγορά εργασίας.
• Πραγματική ενημέρωση πριν από τις τελικές αποφάσεις: Πριν από οποιαδήποτε τελική επιλογή, οι μαθητές και οι μαθήτριες απαραίτητο είναι να αναζητήσουν αξιόπιστες πληροφορίες από ειδικούς, επαγγελματίες του κλάδου, συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού και ενημερωτικές εκδηλώσεις.

Οι γονείς διαδραματίζουν έναν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία αυτή. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους, να είναι δίπλα τους και να τα υποστηρίζουν ενεργά, αφήνοντάς τους ταυτόχρονα τον απαραίτητο χώρο για προσωπική διερεύνηση και έκφραση των επιθυμιών και των φιλοδοξιών τους. Η ελευθερία εξερεύνησης και αυτονομίας στην απόφαση αποτελεί πολύτιμο στοιχείο που ενισχύει την αυτοπεποίθηση και τη μακροπρόθεσμη ικανοποίηση των νέων από τις επιλογές τους.

Τελικά,

οι μύθοι και οι αλήθειες σχετικά με τις σπουδές και την επαγγελματική σταδιοδρομία χρειάζονται προσεκτική ανάλυση και …. απομυθοποίηση, ιδιαίτερα μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής πραγματικότητας. Η κατανόηση αυτών των θεμάτων μπορεί να απαλλάξει τους νέους από περιττό άγχος και να τους ανοίξει νέους δρόμους, πιο ταιριαστούς με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους.

Είναι απαραίτητο οι μαθητές, με την υποστήριξη των γονέων και των εκπαιδευτικών τους, να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, διατηρώντας μια ευέλικτη στάση απέναντι στις συνεχείς αλλαγές που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη αγορά εργασίας. Η έγκαιρη ενημέρωση, η διαρκής επιμόρφωση και η ανάπτυξη αυτογνωσίας αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για την οικοδόμηση μιας σταδιοδρομίας που θα προσφέρει όχι μόνο επαγγελματική επιτυχία, αλλά και προσωπική ολοκλήρωση.

Ιστοσελίδες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω διερεύνηση:

• ΕΛΣΤΑΤ (https://www.statistics.gr)
• Eurostat (https://ec.europa.eu/eurostat)
• ΕΟΠΠΕΠ (https://www.eoppep.gr)

 

(407) εμφανίσεις