Επιστήμες Υγείας & Ζωής: Σπουδές, Καινοτομία, Προοπτικές

Η Επιστήμη και η Τεχνολογία μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά η Υγεία είναι αυτή που τον διατηρεί!

Ο τομέας των Επιστημών Υγείας και Ζωής (Health & Life Sciences) αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς κλάδους σε διεθνές επίπεδο. Η γήρανση του πληθυσμού, οι βιοϊατρικές και τεχνολογικές καινοτομίες, η βιοηθική,διαμορφώνουν νέες ανάγκες για εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Στην Ελλάδα, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα προσφέρουν υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και ερευνητικές ευκαιρίες.

Γενική παρουσίαση: Επιστήμες Υγείας & Ζωής

Σημαντικές Εξελίξεις και Νέα Τμήματα

Αυτές οι αλλαγές είναι σημαντικές γιατί επηρεάζουν τις επιλογές των μαθητών, διευρύνοντας τις ευκαιρίες σπουδών και προσφέροντας νέες ειδικότητες σε τομείς αιχμής που θα έχουν ζήτηση στην αγορά εργασίας.

Εισαγωγή νέων τμημάτων, από άλλα πεδία:

• Επιστήμης και Μηχανικής Υλικών (Ηράκλειο) – Πανεπιστήμιο Κρήτης
• Επιστήμης των Υλικών (Πάτρα) – Πανεπιστήμιο Πατρών

Αλλαγές ονομάτων:

• Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος σε Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Ανθεκτικότητας(έδρα: Δράμα)
• Αγροτικής Βιοτεχνολογίας και Οινολογίας σε Αμπελουργίας και Οινολογίας(έδρα: Δράμα)

Αλλαγή έδρας:

• Νοσηλευτικής (Αλεξανδρούπολη αντί για Διδυμότειχο)

Νέο τμήμα:

• Εργοθεραπείας (Κομοτηνή)

Όλες οι σχολές και τα τμήματα των  Σπουδών Υγείας υπάρχουν σε αυτό τον σύνδεσμο με το μηχανογραφικό του 2024 (από σελίδα 13 και μετά. Είναι επικαιροποιημένο , περιέχοντας και  τις αλλαγές στις σχολές που έγιναν μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2024) όπου θα βρείτε πολλές πληροφορίες σχετικές με:

• τους Συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΣΕΒΕ),
• την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για κάθε τμήμα (ΕΒΕ),
• τα μόρια του τελευταίου εισαγόμενου (Βάση Εισαγωγής),
• τα ποσοστά συμμετοχής στον τελικό βαθμό των τεσσάρων εξεταζόμενων μαθημάτων του κάθε επιστημονικού πεδίου,
• τα ειδικά μαθήματα που πιθανώς απαιτούνται για το κάθε τμήμα.

Ενδεικτικά, στην σελίδα μας για το 3^ο επιστημονικό πεδίο , αλλά και στη συνέχεια για τους σχετικούς τομείς και ειδικότητες των ΕΠΑΛ (πχ  Υγείας & Πρόνοιας),  παρουσιάζονται αναλυτικές πληροφορίες για τμήματα και επαγγέλματα που ζητήθηκαν από μαθητές μας ή συναδέλφους και τα οποία εμπλουτίζονται συνεχώς:

Αισθητικής και Κοσμητολογίας (ΠΑΔΑ)

Βιολογίας,                                                                   Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας Λάρισα,

Δασολογίας,                                                               Διατροφής και Διαιτολογίας,

Ιατρικής,                                                                     Φαρμακευτικής,

Κτηνιατρικής,                                                            Λογοθεραπείας,

Μηχανικών Βιοϊατρικής,                                       Νηπιαγωγός,

Οδοντιατρικής,                                                         Παιδαγωγικά,

Φυσικοθεραπείας,                                                  Χημείας,

Ωκεανογραφίας & Θαλάσσιων Βιοεπιστημών,

Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (και στη συνέχεια με μεταπτυχιακό π.χ. στην Εργοφυσιολογία).

Η Σημασία του Τομέα Υγείας & Ζωής στο Σύγχρονο Πλαίσιο

• Δημογραφικές Αλλαγές: Η γήρανση του πληθυσμού σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αυξάνει τη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας, όπως η διαχείριση χρόνιων νοσημάτων και η φροντίδα ηλικιωμένων.
• Τεχνολογική Εξέλιξη: Η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα big data και οι βιοτεχνολογικές εφαρμογές μετασχηματίζουν την έρευνα και την υγειονομική φροντίδα, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας που συνδυάζουν ιατρική γνώση, πληροφορική και ανάλυση δεδομένων.
• Πράσινη Μετάβαση και Περιβάλλον: Η κλιματική αλλαγή επηρεάζουν τη δημόσια υγεία, ενισχύοντας την ανάγκη για ειδικούς που συνδέουν την υγεία με το περιβάλλον, όπως περιβαλλοντικοί επιστήμονες και επιδημιολόγοι

Κλάδοι Σπουδών και Επαγγελματικές Προοπτικές

Ο τομέας Επιστημών Υγείας και Ζωής στην Ελλάδα περιλαμβάνει αξιόλογους τομείς όπως:

Ιατρικές Σχολές (ψηφιακή ιατρική, ρομποτική χειρουργική), Βιολογία και Βιοϊατρικές Επιστήμες (γενετική, βιοπληροφορική), Νοσηλευτική και συναφή επαγγέλματα, Φυσικοθεραπεία, Μαιευτική, Κτηνιατρική (Δημόσια Υγεία, αγροδιατροφή) και Φαρμακευτικές Επιστήμες (κλινική φαρμακευτική, βιοφαρμακευτικές μέθοδοι). Αυτοί οι κλάδοι αντιστοιχούν σε υψηλή ζήτηση, σταθερή αποκατάσταση και ερευνητικές ευκαιρίες.

Τάσεις, Ζήτηση και Δυσκολίες στην Αγορά Εργασίας στην Ελλάδα

Οι τρέχουσες τάσεις και η ζήτηση στην αγορά εργασίας στον τομέα της Υγείας καταδεικνύουν μια σαφή στροφή προς την ενίσχυση των εργαστηριακών και κλινικών δεξιοτήτων, ιδίως λόγω της διάδοσης εξατομικευμένων θεραπειών και της συνεχώς βελτιούμενης διάγνωσης. Στην Ελλάδα, η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί επείγουσα ανάγκη για εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό, καθιστώντας τις σχετικές δεξιότητες πιο απαραίτητες από ποτέ.

Οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης Υγείας, με την τηλεϊατρική, τα ιατρικά ρομπότ, τα wearables⁽¹⁾  και την ανάλυση μεγάλων δεδομένων να απαιτούν επαγγελματίες που συνδυάζουν βιολογικές γνώσεις με δεξιότητες πληροφορικής και στατιστικής. Οι ειδικοί στην πληροφορική υγείας (health informatics specialists) είναι ολοένα και πιο περιζήτητοι, τόσο στα Εθνικά Συστήματα Υγείας όσο και σε ιδιωτικούς φορείς.

Η σημασία της Δημόσιας Υγείας και των Πολιτικών Υγείας αναδείχθηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας, με τους επιστήμονες δημόσιας υγείας και τους επιδημιολόγους να παίζουν σημαντικό ρόλο στον συντονισμό δράσεων. Η ενίσχυση των συνεργασιών μεταξύ κράτους, πανεπιστημίων και διεθνών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), ανοίγει νέες θέσεις για διαχειριστές και στελέχη υγείας.

Παράλληλα, η έμφαση στη διεπιστημονικότητα γίνεται ολοένα και πιο εμφανής. Η συνεργασία μεταξύ ιατρικής, διατροφής, ψυχολογίας, πληροφορικής, μηχανικής και οικονομικών είναι απαραίτητη, καθώς οι επιχειρήσεις και τα συστήματα υγείας αναζητούν ευέλικτο προσωπικό με πολυδιάστατες γνώσεις.

Ωστόσο, η ελληνική πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από δυσκολίες. Η έλλειψη προσωπικού και υποδομών στα δημόσια νοσοκομεία, παρά την αυξανόμενη ζήτηση, δημιουργεί τόσο την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών εργασίας όσο και ευκαιρίες για νέες προσλήψεις. Παράλληλα, το φαινόμενο του “brain drain” με την αποχώρηση πολλών νέων επιστημόνων στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερες απολαβές και ερευνητικές δυνατότητες, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για κρατική υποστήριξη, ενίσχυση της συνεργασίας πανεπιστημίων και βιομηχανίας και ανάπτυξη καινοτόμων προγραμμάτων.

Τέλος, η διασύνδεση εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Η δια βίου μάθηση και η συνεχής αναβάθμιση δεξιοτήτων αποτελούν μονόδρομο στον τομέα της Υγείας, με τα πανεπιστημιακά spin-offs⁽²⁾  και τις συνεργασίες με βιοϊατρικές startup εταιρείες⁽³⁾ να ενισχύουν τις προοπτικές ανάπτυξης και εξέλιξης για τους επαγγελματίες του κλάδου.

⁽¹⁾ηλεκτρονικές συσκευές που φοριούνται στο σώμα και χρησιμοποιούνται για τη συλλογή, παρακολούθηση και ανάλυση δεδομένων που σχετίζονται με την υγεία και την ευεξία, όπως: smartwatch με αισθητήρες καρδιακού παλμού, δυνατότητα παρακολούθησης επιπέδων οξυγόνου στο αίμα, ανάλυση ύπνου κ.ά.

⁽²⁾εταιρείες που ιδρύονται από ερευνητές ή καθηγητές πανεπιστημίων με σκοπό την εμπορική αξιοποίηση της γνώσης, των εφευρέσεων ή της τεχνολογίας που παράγεται μέσα στο πανεπιστήμιο. Πρόκειται για νεοφυείς επιχειρήσεις που προκύπτουν από ερευνητικά έργα και κατοχυρωμένες πατέντες των πανεπιστημίων, με σκοπό να φέρουν καινοτόμες λύσεις στην αγορά. Στην Ελλάδα λειτουργούν περίπου 150 τέτοιες εταιρείες, οι οποίες προέρχονται από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της χώρας. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 35% αυτών εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 31% βρίσκεται στην Αττική.

⁽³⁾νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο της βιοϊατρικής τεχνολογίας, της φαρμακευτικής έρευνας και της ψηφιακής υγείας. Εστιάζουν στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων για τη διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη ασθενειών. Μπορούν να καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως:

• Ιατρικά διαγνωστικά εργαλεία (π.χ. εξελιγμένα τεστ DNA)
• Νέες θεραπείες (π.χ. βιοτεχνολογικά φάρμακα ή εξατομικευμένη ιατρική)
• Wearable ιατρικές συσκευές (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες για ασθενείς με χρόνια νοσήματα)
• Ψηφιακή Υγεία & Τεχνητή Νοημοσύνη

 Σημαντικοί εργασιακοί  τομείς και ειδικότητες

Ψηφιακή Υγεία: Ανάπτυξη εφαρμογών τηλεϊατρικής και υγειονομικής πληροφορικής.

Περιβαλλοντική Υγεία: Ανάλυση της επίδρασης του περιβάλλοντος στη δημόσια υγεία.

Βιοηθική: Εφαρμογές σε ιατρικά διλήμματα, έρευνες και νέες θεραπείες, με αυξανόμενη σημασία λόγω των τεχνολογικών καινοτομιών.

Σύμβουλος ηλικιωμένων: Παροχή ψυχολογικής και πρακτικής υποστήριξης σε ένα γηράσκοντα πληθυσμό.

Κλινικός Γενετιστής: Διάγνωση και έρευνα γενετικών ασθενειών.

Ειδικός Δημόσιας Υγείας: Καθορισμός πολιτικών πρόληψης, αντιμετώπιση ασθενειών.

Ειδικός Αναγεννητικής Ιατρικής: Χρήση βιοϋλικών για αποκατάσταση ιστών και οργάνων, τομέας με εκρηκτική ανάπτυξη διεθνώς.

Νευροεπιστήμονας: Μελέτη του εγκεφάλου και ανάπτυξη θεραπειών για νευρολογικές παθήσεις, όπως το Alzheimer.

Ειδικός Βιοπληροφορικής: Ανάλυση βιολογικών δεδομένων μέσω τεχνολογίας.

Διαχειριστής ατόμων τρίτης ηλικίας: Οργάνωση και επίβλεψη μονάδων φροντίδας /  σημαντικότατη ειδικότητα λόγω δημογραφικών αλλαγών.

Βιοτεχνολόγος: Συμβολή σε φαρμακευτική, αγροδιατροφή, γενετική κ.λπ.

Όλοι αυτοί οι τομείς χαρακτηρίζονται από υψηλή ζήτηση και συνδέονται με σύγχρονα θέματα, όπως η τεχνολογική πρόοδος, η πράσινη μετάβαση, η  γήρανση του πληθυσμού . Η εξειδίκευση σε αυτούς τους τομείς διασφαλίζει ευκαιρίες εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο και συμβάλλει στην ανάπτυξη του τομέα των επιστημών  Υγείας και Ζωής στην Ελλάδα.

Επαγγελματικά Μονοπάτια και Μεταπτυχιακές Εξειδικεύσεις στην Υγεία / Υποτροφίες

Η επιλογή μεταπτυχιακών σπουδών και η επαγγελματική εξειδίκευση στον τομέα της Υγείας αποτελούν καθοριστικά βήματα για την εξέλιξη ενός σύγχρονου επαγγελματία. Στην Ελλάδα, τα πανεπιστήμια προσφέρουν μεταπτυχιακά προγραμμάτων σε τομείς αιχμής όπως η Μοριακή Βιολογία, η Γενετική, η Κλινική Διατροφή, η Βιοπληροφορική και η Δημόσια Υγεία, παρέχοντας στους αποφοίτους ισχυρά εφόδια για την αγορά εργασίας.

Για όσους στοχεύουν σε ακαδημαϊκή καριέρα, οι διδακτορικές σπουδές αποτελούν μονόδρομο. Ερευνητικά κέντρα όπως το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και τα Ιδρύματα Βιοϊατρικών Επιστημών⁽⁴⁾ υποστηρίζουν διεπιστημονικά ερευνητικά προγράμματα και συνεργάζονται με κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς, ενισχύοντας τη σύνδεση της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας με το παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Παράλληλα, η συμμετοχή σε προγράμματα Erasmus και οι διεθνείς συνεργασίες των ελληνικών πανεπιστημίων προσφέρουν στους φοιτητές πολύτιμες ευκαιρίες ανταλλαγής, καλλιεργώντας τη διεθνή εμπειρία και διευρύνοντας τις επαγγελματικές τους προοπτικές. Η κινητικότητα στο εξωτερικό όχι μόνο εμπλουτίζει τις γνώσεις, αλλά και δημιουργεί ένα ισχυρό δίκτυο επαφών, καθιστώντας τους αποφοίτους πιο ανταγωνιστικούς στην αγορά εργασίας.

Πληροφόρηση για υποτροφίες: https://www.eduguide.gr/ypotrofies/

⁽⁴⁾  για παράδειγμα: Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών “Αλέξανδρος Φλέμινγκ” (ΕΚΕΒΕ Φλέμινγκ), Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) – Ινστιτούτο Χημικής Βιολογίας, Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών – Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών – Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.),  Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) κ.ά.

Συμπέρασμα

Οι σπουδές στις Επιστήμες Υγείας και Ζωής δεν αποτελούν απλώς μια επαγγελματική επιλογή, αλλά μια δέσμευση στη διαρκή εξέλιξη, την καινοτομία και την προσφορά στην κοινωνία. Σε έναν κόσμο όπου οι ανάγκες υγείας γίνονται ολοένα και πιο σύνθετες, η εξειδίκευση και η διεπιστημονική κατάρτιση αποτελούν ισχυρά εφόδια για τους νέους επαγγελματίες.

Η Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες, διαθέτει ένα δυναμικό “οικοσύστημα” πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων που καλλιεργεί το ταλέντο και προάγει τη συνεργασία. Με όραμα, συνεχή επιμόρφωση και διεθνείς συνεργασίες, οι απόφοιτοι μπορούν όχι μόνο να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, αλλά και να ηγηθούν της μελλοντικής ανάπτυξης στις Επιστήμες Υγείας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη βελτίωση της ζωής και της υγειονομικής περίθαλψης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

(263) εμφανίσεις